بوستان سعدی
Saadi’s Bustan
Saadi's Bustan
در «بوستان» که به «سعدی‌نامه» هم به شهرت دارد، بیشتر در مورد دشواری‌های اجتماعی و عقیدتی و مسائل اخلاقی سخن می‌گوید. عشق، احتراز از انجام رفتارهای ناشایست، فروتنی و حق‌گزاری، دادگری و نیکی و نیکویی… بخشی از این مجموعۀ گران‌بها را تشکیل می‌دهد. باید بندبند این مثنوی بزرگ را خواند، به عمق معنای آن‌ها پی بُرد، آن گاه تشخیص سره از ناسره در راستای زندگی آدمی، امکان‌پذیر خواهد شد
شهرخ پیرنیا –
In the بوستان Bustān [‘garden of sweet-smelling flowers’], which is also known as the سعدی‌نامه Sa’di-nāme [‘Book of Saadi’], Saadi discusses various social, moral and ideological issues. Topics mentioned within the Bustān include: issues of the heart; refraining from inappropriate behaviours; and being humble, kind to others and righteous. By reading the verses of this مثنوی masnavi [‘long-form poem with rhyming couplets’], we hope that you can better understand the depth of meaning within Saadi’s work, especially with regard to his moral stance.
– by Shahrokh Pirnia
Introduction to Saadi's Bustan:
Poem recited by Hāleh Sattāri Pour
‘In the name of God, the merciful, the compassionate,
Who placed the gift of speech upon our tongues
And gave us souls, whose generosity
In forgiving us our many faults, helping
All who need his help, surpasses what
We can imagine. Whoever turns away
From the door His glory shines behind
Will search all other doors in vain: the rooms
They reveal are bare and dark. In God’s court,
The world’s proudest princes bow their heads
To the floor; yet He does not imprison those
Who rebel against Him. Neither does he banish
The rebellious who recant. Does sin anger Him?
Of course! Stop sinning! He’ll wipe your record clean.’
– English translation by Richard Jeffrey Newman
Be nām-e khodāvand-e jān-āfarin
Hakim-e sokhan dar zabān-āfarin
Khodāvand-e bakhshande-ye dastgir
Karim-e khatā-bakhsh-e puzesh-pazir
Azizi ke har k-az dar-ash sar betāft
Be har dar ke shod hich ezzat nayāft
Sar-e pādshāhān-e gardan-farāz
Be dargāh-e u bar zamin-e niyāz
Na gardan-keshān rā begirad be fowr
Na ozr-āvarān rā berānad be jowr
V-agar khashm girad ze kerdār-e zesht
Chu bāz-āmadi mājerā darnevesht
به نام خداوندِ جان‌آفرین
حکیمِ سخن در زبان‌آفرین
خداوند بخشندهٔ دستگیر
کریم خطابخش پوزش‌پذیر
عزیزی که هر کز درش سر بتافت
به هر در که شد هیچ عزّت نیافت
سر پادشاهان گردن‌فراز
به درگاه او بر زمینِ نیاز
نه گردن‌کشان را بگیرد به فور
نه عذرآوران را براند به جور
وگر خشم گیرد ز کردارِ زشت
چو بازآمدی ماجرا درنوشت
Introduction to Chapter 2 of Saadi's Bustan:
Poem recited by Navid Sarmast
‘If Thou art wise, incline towards the essential truth, for that remains, while things that are external pass away.
He who has neither knowledge, generosity, nor piety resembles a man in form alone.
He sleeps at peace beneath the ground who made tranquil the hearts of men.
Be wary of your own sorrow, since others will be too immersed with their own greed to notice your needs.’
– English translation adapted from www.sattor.com
Agar hushmandi be ma’nā garāy
Ke ma’nā bemānad ze surat be jāy
Ke rā dānesh-o jud-o taqvā nabud
Be surat dar-ash hich ma’nā nabud
Kasi khosbad āsude dar zir-e gel
Ke khosband az u mardom āsude-del
Gham-e khish dar zendegi khur ke khish
Be morde napardāzad az hers-e khish
اگر هوشمندی به معنیٰ گرای
که معنیٰ بماند ز صورت به جای
که را دانش و جود و تقویٰ نبود
به صورت درش هیچ معنیٰ نبود
کسی خُسبد آسوده در زیر گل
که خُسبند از او مردم آسوده‌دل
غم خویش در زندگی خور که خویش
به مرده نپردازد از حرص خویش
| گراییدن | Garāyidan | ‘To incline towards something’ |
| جود و تقویٰ | Jud-o taqvā | ‘Generosity and purity’ |
| خُسبیدن | Khosbidan | ‘To sleep, to lie down’ |
| آسوده‌دل | Āsude-del | ‘Tranquil’ |
| غم خویش خور | Gham-e khish khur | ‘Be wary of your own sorrow’ (literally: ‘eat one’s own sorrow’) |
| حرص | Hers | ‘Greed’ |
